DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW BUDŻETU PAŃSTWA
Rodzaj dotacji budżetowej lub nazwa programu lub funduszu: |
Projekty międzynarodowe współfinansowane – Horyzont 2020 – Euratom |
Nazwa zadania: | Udział Uniwersytetu Opolskiego we wspólnotowym Europejskim Programie EURATOM powołanym rozporządzeniem Rady UE Nr 1314/2013 z dnia 16 grudnia 2013, uzupełniającym program Horyzont 2020 |
Planowany okres realizacji | 2021 |
Instytucja finansująca | Ministerstwo Edukacji i Nauki |
Wartość dofinansowania: | 71 499 zł |
Całkowita wartość zadania: | 125 449 zł |
Podmiot realizujący projekt | Uniwersytet Opolski – Instytut Fizyki |
Krótki opis zadania: |
Opracowanie kontrolowanej fuzji jądrowej może być nie tylko sposobem na rozwiązanie problemów energetycznych ludzkości, ale także uniknięcia katastrofy klimatycznej. Pisze o tym chociażby Bill Gates w wydanej w 2021 roku książce „Jak ocalić świat od katastrofy klimatycznej”: „Choć fuzja wciąż pozostaje w fazie eksperymentalnej, jest bardzo obiecującym przedsięwzięciem. Ponieważ zasilałby ją powszechnie dostępny pierwiastek taki jak wodór, paliwo byłoby tanie i byłoby go dużo. Główny rodzaj wodoru, którego zazwyczaj używa się w fuzji, może być pozyskiwany z wody morskiej i jest go tyle, że zaspokoiłby potrzeby energetyczne świata na wiele tysięcy lat. Odpady pochodzące z fuzji byłyby radioaktywne tylko przez setki lat, krócej niż setki tysięcy lat radioaktywności plutonu i innych odpadów z reakcji jądrowych. Co więcej, są od niego dużo mniej radioaktywne – mniej więcej tak niebezpieczne jak odpady promieniotwórcze ze szpitali. Nie ma też żadnej reakcji łańcuchowej, która mogłaby się wymknąć spod kontroli, ponieważ fuzja zamiera, gdy tylko przestaje się dostarczać paliwo albo wyłącza się urządzenie, które wytwarza i utrzymuje plazmę.” (B. Gates, Jak ocalić świat od katastrofy klimatycznej, wyd. Agora, Warszawa 2021). D +T →He4 (3,5 MeV) +n (14,1 MeV) Ze względu na fakt, iż tryt jest izotopem promieniotwórczym (β–, o okresie półrozpadu 12.32 lat) wykorzystanie go wymaga ścisłej kontroli radiacyjnej i odpowiedniego oprzyrządowania eksperymentu. Wymagana jest ścisła kontrola nad gazami używanymi w eksperymencie i przechwytywanie trytu z gazów wylotowych. W związku z tym znacząca większość eksperymentów fuzyjnych przeprowadzana jest z wykorzystaniem innych izotopów (głównie deuteru). Jedynym obecnie działającym urządzeniem plazmowym pozwalającym na stosowanie mieszaniny deuter-tryt jest działający w Wielkiej Brytanii tokamak JET (Joint European Torus). Ze względu na pojawiające się podczas reakcji deuter-tryt znaczne strumienie neutronów większość badań prowadzonych także na tym tokamaku była prowadzona bez użycia trytu. Był on w znacznym stopniu wprowadzany jedynie w wybranych kampaniach pomiarowych (np. w 1994 i 1997). Takie kampanie pomiarowe prowadzone są właśnie w roku 2021 (w plazmie trytowej – C40 oraz deuterowo-trytowej – C41). |